ZESPÓŁ SZKOLNO-PRZEDSZKOLNY NR 1 W NISKU Publiczna Szkoła Podstawowa nr 4 i Przedszkole nr 2

DRODZY RODZICE

Rozwój mowy jest jedną z ważniejszych umiejętności, jaką zdobywa dziecko. Trwa on przez wiele lat i przebiega w indywidualnym rytmie.

Dziecko, które idzie do pierwszej klasy powinno wymawiać wszystkie głoski prawidłowo, mieć bogate słownictwo dotyczące jego życia, otoczenia, umieć budować poprawne pod względem gramatycznym i logicznym zdania. Prawidłowa wymowa ma duże znaczenie dla powodzenia w nauce czytania i pisania. Bez względu na przyczynę wystąpienia zaburzeń mowy (wad wymowy) należy podjąć jak najwcześniej działania.
Serdecznie zapraszamy do współpracy, ponieważ skuteczność i powodzenie terapii zależy w dużej mierze od Was Rodziców.

Dlaczego niektóre dzieci nie mówią poprawnie?
Przyczyną wielu wad wymowy jest wadliwe funkcjonowanie aparatu mownego, np.: nieprawidłowe oddychanie, trudności z wydobywaniem głosu, mała sprawność ruchowa narządów artykulacyjnych, zwłaszcza języka i warg, zaburzony słuch fonemowy (zdolność rozpoznawania i różnicowania dźwięków mowy) i słuch fonetyczny (zdolność odróżniania głosek, tempa, akcentu i intonacji wypowiedzi) oraz nieprawidłowy wzór do naśladowania w domu, np.: wady wymowy rodziców i opiekunów, naleciałości gwarowe.

Jakie są najczęściej spotykane u dzieci wady wymowy?
Do najczęściej występujących wad wymowy należą: sygmatyzm, czyli tzw. seplenienie, które polega na wadliwej realizacji głosek szumiących [sz, ż, cz, dż], syczących [s, z, c, dz] i ciszących [s, ź, ć, dź], najliczniejszą grupę stanowią dzieci z seplenieniem międzyzębowym (dziecko wymawia głoski z językiem wysuniętym między zęby), kolejną wadą wymowy jest rotacyzm, czyli tzw. reranie, które charakteryzuje się niewłaściwym wymawianiem głoski [r], głoska ta może być wymawiana jako [j, l, rl] lub opuszczana. Zdecydowanie rzadziej występują: mowa bezdźwięczna, czyli nieprawidłowa wymowa głosek dźwięcznych tzn. bez drgania wiązadeł głosowych (np. słowo woda wymawiane jako fota); niepoprawna wymowa głosek [k] i [g], czyli kappacyzm i gammacyzm oraz dyslalia całkowita (wieloraka), kiedy wszystkie lub prawie wszystkie głoski są zniekształcone, lub nieprawidłowo realizowane.
Jak przebiega terapia logopedyczna?
Należy sobie zdawać sprawę, iż zlikwidowanie wady wymowy u dzieci nie następuje podczas jednego spotkania z logopedą. Najczęściej terapia trwa kilka lub kilkanaście miesięcy, a może trwać nawet kilka lat (jeśli u dziecka występuje wiele wad wymowy). Bardzo dobrze byłoby, gdyby zajęcia odbywały się jeden raz w tygodniu. Konieczna jest dobra współpraca logopedy z rodzicami. O skuteczności terapii logopedycznej decyduje systematyczność uczęszczania na zajęcia, kontynuacja pracy w domu tzn. ćwiczenie tego, co polecił logopeda. Praca w domu polega najczęściej na ćwiczeniu narządów artykulacyjnych, zwłaszcza języka i warg oraz na utrwalaniu wymowy poszczególnych głosek w sylabach, wyrazach i zdaniach.

Czy zdajesz sobie sprawę z wagi problemu?
Jeśli Twoje dziecko mówi niepoprawnie, to nie jest to tylko problem z mówieniem, ale i z uczeniem się. Zaburzona mowa jest też przyczyną wielu niepowodzeń szkolnych (np.: trudności w czytaniu i pisaniu, zakłócone kontakty z rówieśnikami). Dziecko z wadą wymowy ma zwykle mnóstwo kompleksów i lęków. Tylko Ty, współpracując z logopedą możesz mu pomóc.
Jeśli dziecko nieprawidłowo mówi, czyli: zamienia głoski; opuszcza głoski na początku i końcu wyrazu; zmienia znaczenie wyrazu; mowa dziecka jest cicha, niewyraźna lub zbyt szybka; występują u dziecka wady narządów artykulacyjnych (zbyt krótkie wędzidełko, za duży język, wady zgryzu, nieprawidłowe uzębienie, rozszczepy podniebienia); gdy dziecko nie słyszy, wówczas nie należy lekceważyć tych zjawisk, tylko zgłosić się do logopedy.
Wady zgryzu utrwalają wady wymowy, dlatego zgłoś się z dzieckiem do ortodonty, aby skorygował zgryz poprzez odpowiednio dobrany aparat.

Rady dla rodziców dzieci z wadą wymowy i nie tylko !
1. Nie wymagajmy od dzieci „dorosłej mowy”, ale też nie przedłużajmy okresu seplenienia fizjologicznego poprzez „spieszczanie”, podczas zwracania się do dziecka. Dbajmy o naszą wymowę, dziecko uczy się od nas, mówmy do niego powoli i wyraźnie.
2. Rozmawiajmy z dzieckiem często, zadawajmy dodatkowe pytania, dajmy czas na swobodną wypowiedź, nie poganiajmy, słuchajmy uważnie wypowiedzi dziecka
3. Dziecka nie wolno karać, wyśmiewać, czy krytykować za wadliwą wymowę, bowiem hamuje to chęć do mówienia.
4. Często opowiadajmy, czytajmy dziecku bajki, rozmawiajmy na temat obejrzanych bajek, filmów, uczmy wyliczanek, wierszyków i prostych piosenek.
5. Zapewnijmy dziecku wiele okazji do ruchu, zabawy i pracy twórczej, stwórzmy warunki do rysowania i malowania.
6. Dbajmy o uszy dziecka, nie wolno bagatelizować chorób uszu, gdyż mogą prowadzić do niedosłuchów.
7. Gdy dziecko ma nieprawidłową budowę narządów artykulacyjnych lub wady zgryzu konieczna jest wizyta u specjalisty.
8. Nie należy na siłę przestawiać dziecka leworęcznego na praworęczność, gdyż może to prowadzić do zaburzeń mowy, zwłaszcza do jąkania.
9. Nie należy zmuszać dziecka do zbyt wczesnego wymawiania głosek za trudnych dla niego. Dziecko nieprzygotowane pod względem sprawności narządów artykulacyjnych, niedostatecznie różnicujące słuchowo dźwięki mowy może zacząć wymawiać je nieprawidłowo. Tworzą się w ten sposób błędne nawyki artykulacyjne. Według przyjętych norm dopiero dzieci w wieku 6-7 lat mają utrwaloną poprawną wymowę wszystkich głosek oraz opanowaną technikę mówienia.
10. Ćwiczenia zalecone przez logopedę muszą być wykonywane systematycznie, codziennie przez 5-10 minut, aby przynosiły skutek. Sprawne narządy mowy są warunkiem prawidłowej wymowy.
11. Im wcześniej rozpoczęta terapia, tym większa szansa na jej pomyślność.

PAMIĘTAJ
Większość zaburzeń mowy można zlikwidować, bądź złagodzić, jeśli terapia rozpocznie się najlepiej we wczesnym wieku przedszkolnym.
Wszelkie zabawy usprawniające język i mięśnie twarzy ułatwią twemu dziecku prawidłowy rozwój wymowy.

ZASADY SKUTECZNEJ TERAPII LOGOPEDYCZNEJ

Terapia logopedyczna jest procesem.

• Jej skuteczność zależy od współpracy logopedy z dzieckiem oraz rodzicem.
• Spotkanie dziecka z logopedą nie jest jedynym i wystarczającym elementem terapii.
• Bardzo ważne jest zaangażowanie rodziców w systematyczne ćwiczenie z dzieckiem. W tym celu logopeda na zajęciach przekazuje dziecku zestaw ćwiczeń, jakie powinno wykonywać codziennie do kolejnego spotkania.
• Rodzice/opiekunowie uczniów mając na celu dobro dziecka powinni przeprowadzić konsultacje specjalistyczne (zgodnie z zaleceniem logopedy) konieczne do określenia przyczyn trudności dziecka i ukierunkowujące pracę terapeutyczną.
• Udział dziecka w zajęciach trwa do momentu złagodzenia bądź wyeliminowania zaburzeń stanowiących powód objęcia pomocą logopedyczną.
• Rodzice mogą uzyskać informację o postępach dziecka w godzinach pracy logopedy lub sobiecka.d@gmail.com .
  Stały kontakt z logopedą i zaangażowanie się rodziców/opiekunów w program terapii pomoże osiągnąć sukces dzieciom. Dlatego zapraszam Państwa do systematycznego motywowania dziecka do pracy w domu oraz konsultacji.